Ένας πλούσιος και γνωστός συγγραφέας, επιστρέφοντας στη Βιέννη, βρίσκει ένα μακροσκελές γράμμα από μια Άγνωστη γυναίκα. Ως έφηβη, η γυναίκα είχε ζήσει με τη φτωχή χήρα μητέρα της στο ίδιο κτίριο με αυτόν και είχε ερωτευτεί ολοκληρωτικά τόσο τον πλούσιο καλλιεργημένο τρόπο ζωής του γείτονά της, όσο και τον ίδιο. Το πάθος της για τον συγγραφέα δεν μειώθηκε από τη ροή των ελκυστικών γυναικών που περνούσαν τη νύχτα μαζί του, ούτε όταν έπρεπε να φύγει από τη Βιέννη και να μετακομίσει στο Ίνσμπουρκ, όταν η μητέρα της ξαναπαντρεύτηκε. Στα 18 της, επέστρεψε στη Βιέννη, έπιασε δουλειά και προσπάθησε να ξανασυναντήσει τον συγγραφέα. Όμως, ο όμορφος, γοητευτικός άνδρας δεν την αναγνώρισε, ενώ το κορίτσι, χωρίς να αποκαλύψει το όνομά της, κατάφερε να περάσει τρεις νύχτες μαζί του, πριν εκείνος εξαφανιστεί σε διακοπές. Έγκυος, έχασε τη δουλειά της και αναγκάστηκε να γεννήσει σε ένα καταφύγιο απόρων, χωρίς ποτέ να τον ενημερώσει. Αποφασισμένη ότι το παιδί τους έπρεπε να έχει μια καλή ζωή, περνούσε τις νύχτες της, ως ερωμένη διαφόρων πλουσίων, τους οποίους δεν παντρευόταν, μιας και η καρδιά της ανήκε πάντα στον συγγραφέα. Μια κρύα νύχτα τον συνάντησε πάλι και κατέληξαν μαζί στο σπίτι του. Για εκείνον, ήταν απλώς μια ευχάριστη σύντροφος για το βράδυ, καθώς ούτε αυτή τη φορά την αναγνώρισε. Στην πανδημία της γρίπης του 1918, το παιδί πέθανε και η ίδια, άρρωστη, έγραψε το γράμμα που θα σταλεί στον συγγραφέα της μετά το θάνατό της.

«Σε σένα που δεν με γνώρισες ποτέ…
Είμαι μια νεκρή που σου διηγείται τη ζωή της…»

Τρεις φορές η μοίρα τους φέρνει κοντά. Τρεις φορές εκείνος δεν την αναγνωρίζει…

Κι όταν αυτό το 25σέλιδο γράμμα φτάσει στα χέρια του και το διαβάσει, είναι πλέον πολύ αργά… Και είναι μόνο ο Γιόχαν, ο υπηρέτης του, που μπορεί να θυμηθεί αυτό το κορίτσι…

∞

Αυτή η νουβέλα, «Letter from an Unknown Woman» (Γράμμα από μια Άγνωστη), εμφανίζεται για πρώτη φορά στο πρωτοχρονιάτικο τεύχος του 1922, του περιοδικού «Neuen Freien Presse» και θεωρείται το πιο διάσημο έργο μυθοπλασίας του Stefan Zweig*, ενώ έχει γίνει ταινία και θεατρικό έργο, μεταφρασμένο σε πολλές γλώσσες. Πρόκειται για μια ιστορία έρωτα, μιας νεαράς που οικοδομεί όλη της τη ζωή σε σχέση με το κρυφό της πάθος, τον διαπρεπή συγγραφέα που είχε γνωρίσει στην εφηβεία της.

Σήμερα, στο Studio ΚΥΨΕΛΗΣ, σε μετάφραση-ελεύθερη απόδοση της Βαλεντίνης Λούρμπα και σε σκηνοθεσία Γιώργου Λιβανού, η Γωγώ Ατζολετάκη μεταμορφώνεται, από ερωτοχτυπημένη έφηβη, σε νεαρή κοπέλα και στη γυναίκα, που αφήνει έναν ανεκπλήρωτο έρωτα να γίνει το πεπρωμένο της. Σε μια σκηνοθετική προσέγγιση που της δίνει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει όλα τα ερμηνευτικά της εργαλεία, η Ατζολετάκη, με αυτόν τον απαιτητικό μονόλογο, διανύει με μαεστρία τις δεκαετίες από την παιδικότητα στην ενηλικίωση και κερδίζει το κοινό.

Ο Γιώργος Λιβανός επιμελείται επίσης τις μουσικές επιλογές και ερμηνεύει τον ρόλο του Άνδρα, ως φωνή που ακούγεται, ενώ το εισαγωγικό τραγούδι της παράστασης, το «La llorona» (κλασικό μεξικάνικο τραγούδι, το οποίο ακούγεται και στην ταινία «Φρίντα»), σε μουσική διασκευή του Νίκου Λαβράνου και σε στίχους του Μάνου Ελευθερίου, με τίτλο «Ποιος είσαι», ερμηνεύει η Μίλλη Καραλή.

∞

Η Γωγώ Ατζολετάκη, μετά το πέρας της παράστασης, μας κάνει ποδαρικό για τη νέα χρονιά και όπως πάντα, με την χαρακτηριστική, υποβλητική φωνή της, μας μιλάει για αυτόν τον υπέροχο ρόλο της.

Κυρία Ατζολετάκη. Αγαπητή μου Γωγώ, σε ποια συγχορδία καρδιάς αφέθηκες και επέλεξες για φέτος αυτό το έργο;

Αρχικά, δεν το επέλεξα εγώ. Το επέλεξε ο Γιώργος Λιβανός, ο οποίος μου πρότεινε τρία – τέσσερα έργα για αυτή τη σεζόν. Επειδή όμως λειτουργώ πολύ με το ένστικτο, μόλις άκουσα Zweig και το «Γράμμα μιας Άγνωστης», δεν δίστασα στιγμή. Επίσης, δεν είναι ένα άγνωστο έργο. Είναι ένα κλασικό έργο κι ένας κλασικός συγγραφέας. Κι εγώ αυτά τώρα τα «κυνηγάω». Περάσαμε, βλέπεις, στην εποχή της ωριμότητας και μου αρέσει πολύ το κλασικό ρεπερτόριο και μ’ αρέσουν πολύ και οι δύσκολοι ρόλοι. Δηλαδή, θέλω να αναμετρώμαι πλέον με δύσκολους ρόλους. Ρόλοι που είναι πρόκληση για εμένα. Όχι τα εύκολα. Και μόλις μου το πρότεινε, είπα αμέσως «ναι» και πέσαμε με τα μούτρα στη δουλειά.

Δύσκολοι ρόλοι είναι μόνο οι δραματικοί ρόλοι;

Όχι, όχι. Εξάλλου η Άγνωστη, που είδες στην παράσταση, δεν είναι μόνο δραματικός ρόλος. Είναι πολυσύνθετος και πολυεπίπεδος ρόλος. Είναι μια γυναίκα που ξεκινάει τη σκηνική της δράση από τα 13 της χρόνια, περνάει από διάφορα στάδια και φτάνει στην ώριμη ηλικία. Είναι στιγμές που είναι χαριτωμένη, είναι στιγμές που είναι κωμική, είναι στιγμές που είναι συναισθηματική και δραματική, κουβαλώντας ένα βάρος ζωής, μαζί με το βάρος ενός απελπισμένου έρωτα. Άρα, δεν είναι μόνο δραματικός ρόλος.

Θα αναμετρηθείς με καθαρή κωμωδία, στην περίοδο της ωριμότητας;

Έχω κάνει πολλή κωμωδία. Πριν από τέσσερα χρόνια έπαιξα Μολιέρο τις «Ψευτοσπουδαίες» μαζί με τη Μαίρη Βιδάλη, σε έναν καθαρά κωμικό ρόλο. Και φυσικά η κωμωδία είναι επίσης ένα πολύ δύσκολο έργο και θα συνεχίσω να αναμετρώμαι μαζί της.

Τι συναισθήματα αναπαράγονται, ερμηνεύοντας τον ρόλο αυτής της Άγνωστης;

Όταν έχεις κάνει πολύ πρόβα, κι εμείς κάναμε δύο μήνες εντατική πρόβα, όλα έχουν καταγραφεί μέσα στη μνήμη του θυμικού σου. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι όλα γίνονται αυτόματα. Αντίθετα. Κλαίω αληθινά, συγκινούμαι αληθινά, χαίρομαι αληθινά, γελάω αληθινά, αλλά όλα είναι περασμένα πια στη μνήμη μου, στον σκληρό δίσκο του εγκεφάλου μου και της ψυχής μου. Και είναι όλα αυτά τα συναισθήματα που αναπαράγονται σε κάθε παράσταση.

Πώς τη χαρακτηρίζεις αυτήν τη γυναίκα; Τη χαρακτηρίζουμε εμμονική;

Είναι ένα έργο που γράφτηκε το 1922. Την εποχή του μεσοπολέμου. Οι έρωτες τότε ήταν διαφορετικής υφής από τους σημερινούς. Ρομαντική εποχή. Δεν ξέρω αν σήμερα θα μπορούσε να λειτουργήσει μια γυναίκα σαν αυτήν την Άγνωστη, δηλαδή να είναι προσκολλημένη και ερωτευμένη με έναν άντρα, σε όλη της τη ζωή και να μπορέσει να τον ξεπεράσει. Ίσως να υπάρχουν κάποιες τέτοιου είδους γυναίκες. Και δεν είναι κατ’ ανάγκη εμμονικές ή παράφρονες.

Δεν είναι;

Ίσως ένας ψυχολόγος ή ένας ψυχίατρος να έδινε κάποιες ετικέτες. Αλλά αν δούμε το ψυχογράφημα αυτής της Άγνωστης γυναίκας του έργου μας, είναι ένα κορίτσι που ζούσε με την καταθλιπτική μητέρα της, χωρίς ορίζοντες, χωρίς κοινωνική ζωή, με απόλυτα περιορισμένες δυνατότητες, φτωχή, και ξαφνικά μέσα σ’ αυτό το αδιέξοδο περιβάλλον της γνωρίζει και γοητεύεται από αυτόν τον άντρα. Προφανώς, δεν μπόρεσε να καλύψει αυτό το κενό σε όλη της τη ζωή, όπως επίσης δεν μπόρεσε να καλύψει και την ανάγκη που είχε να αγαπήσει, να ακουμπήσει η ίδια την αγάπη της σε έναν άνθρωπο. Για αυτό ίσως και έμεινε προσκολλημένη. Στη σημερινή εποχή δεν ξέρω… Προσωπικά, αν ένας άντρας δεν με ήθελε, ε, θα γύριζα τη σελίδα και θα προχωρούσα παρακάτω. Όπως και να το δούμε, η Άγνωστη αυτή θα είναι το σύμβολο της αιώνιας αγάπης. Μιας αγάπης που απλώνεται και πέρα από τον θάνατο.

(Ο σκηνοθέτης Γιώργος Λιβανός είναι κάπου εκεί κοντά, οπότε δεν χάνουμε την ευκαιρία) Κύριε Λιβανέ, εκτός από την φιλική σχέση που έχετε με την κα Ατζολετάκη, έχετε συνεργαστεί ξανά;

Ναι, πολύ παλιά στην «Αντιγόνη» του Σοφοκλή, σε συνεργασία με τον Λάμπρο Τσάγκα. Έχουν περάσει περίπου 15 χρόνια από τότε.

Όμως, η σχέση σας καλά κρατεί. Το διαπιστώνουμε εξάλλου κάθε Μεγάλη Εβδομάδα…

(γέλια) Ναι, πάμε μαζί στους Επιτάφιους κάθε χρόνο. Προσκυνούμε 9 Επιτάφιους κάθε Μεγάλη Παρασκευή και το περιμένουμε πως και πως, γιατί κάνουμε ολόκληρο ταξίδι, μια μεγάλη διαδρομή κι αυτό με τα πόδια, χωρίς αυτοκίνητο.

Πώς ήταν η συνεργασία σας με τη Γωγώ;

Εξαιρετική. Άριστη.

Γωγώ, γιατί να δούμε την παράσταση;

Γιατί μέσα στη βαρβαρότητα της εποχής μας, νομίζω ότι, κάποιες ρομαντικές πινελιές, κάποια συναισθήματα που μας αποτοξινώνουνε, κατά κάποιο τρόπο, που μας ταξιδεύουνε, σε μια πιο αγνή και πιο ρομαντική εποχή, είναι απαραίτητα. Βλέποντας «Το γράμμα μιας Άγνωστης», κάπου ξεχνιέσαι, κάπου ταξιδεύεις, κάπου χαλαρώνεις και παίρνεις άλλου ρυθμού ανάσες. Ως θεατής θα το αγαπούσα πολύ αυτό το έργο.

Μα το αγαπήσαμε, σε διαβεβαιώ! Όπως αγαπήσαμε ξανά τη Γωγώ, μέσα από αυτή την ερμηνεία σου.
Σε ευχαριστώ πολύ!

∞

*Ο πολυγραφότατος και πολυταξιδεμένος, συγγραφέας, δημοσιογράφος και βιογράφος, Αυστριακός Stefan Zweig (1881-1942), υπήρξε από τους δημοφιλέστερους συγγραφείς στον κόσμο. Στόχος της ναζιστικής προπαγάνδας, εγκαταλείπει την Αυστρία, εγκαθίσταται στο Λονδίνο, όπου αποκτά και την βρετανική υπηκοότητα και πικραμένος από τα πολιτικά γεγονότα αρχικά μετακομίζει στις ΗΠΑ και κατόπιν στη Βραζιλία, όπου και αυτοκτονεί μαζί με τη σύζυγό του, κοντά στο Ρίο ντε Τζανέιρο.

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ‘ΤΟ ΓΡΑΜΜΑ ΜΙΑΣ ΑΓΝΩΣΤΗΣ’

Το Γράμμα μιας άγνωστης, η δημοφιλέστατη νουβέλα του Στέφαν Τσβάιχ, είναι το πιο πολυδιασκευσμένο έργα του Τσβάιχ, έγινε ταινία και θεατρικό με πολλές εκδοχές. Είναι η συναρπαστική ερωτική ιστορία μιας γυναίκας που βιώνει ένα ενός μεγάλο πάθος. Έφηβη ερωτεύεται έναν διάσημο συγγραφέα και θεμελιώνει τη ζωή στη σκιά του. Τρεις φορές τους φέρνει κοντά η μοίρα και κάθε φορά ο γοητευτικός και επιπόλαιος άντρας, τη δέχεται στη ζωή του με τη χαρά που περιβάλλει το στιγμιαίο πάθος του – χωρίς όμως να την αναγνωρίσει ποτέ . Μέχρι τη στιγμή που λαμβάνει ένα γράμμα με το οποίο η γυναίκα μετα από πολλά χρόνια του συστήνεται…

Το Γράμμα μιας άγνωστης είναι μια ουσιαστική ιστορία αγάπης, στην οποία πρωτοστατεί η αδάμαστη γυναικεία θέληση, η αντρική σαγήνη και η υπέροχη Βιέννη της μπελ επόκ.

Αναγνώρισέ με επιτέλους, φώναζε το βλέμμα μου! Αλλά τα μάτια σου χαμογελούσαν ανήξερα. Με φίλησες ακόμα μια φορά. Δε με αναγνώρισες. Έφυγα βιαστικά και στον προθάλαμο έπεσα πάνω στον υπηρέτη σου, που σ’ αυτό το δευτερόλεπτο, που τον κοίταξα με δάκρυα στα μάτια, ένα φως έλαμψε μέσα του. Με αναγνώρισε ο γέρος άντρας που είχε να με δει από παιδί. Αυτό το δευτερόλεπτο με κατάλαβε περισσότερο απ’ ό,τι εσύ σ’ όλόκληρη ζωή!

Στην Ελλαδα πρωτοπαρουσιάστηκε από τον Θίασο Μυράτ Ζουμπουλάκη, -της δεύτερης δε αποτελεί μεγάλη προσωπική επιτυχία- τη σεζόν 1968/69 με τον τίτλο: ΤΟ ΓΡΑΜΜΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΕΦΤΑΣΕ ΠΟΤΕ.

Kάθε Σαββατο 21.00 μ.μ. και Κυριακή 18.45 μ.μ.

ΤΟ ΓΡΑΜΜΑ ΜΙΑΣ ΑΓΝΩΣΤΗΣ του ΣΤΕΦΑΝ ΤΣΒΑΙΧ
Μετάφραση- ελεύθερη απόδοση ΒΑΛΕΝΤΙΝΗ ΛΟΥΡΜΠΑ
Σκηνοθεσία- μουσική επιλογή από κλασσικά μοτίβα ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΙΒΑΝΟΣ
Με τη ΓΩΓΩ ΑΤΖΟΛΕΤΑΚΗ στο ρόλο της Άγνωστης & τον ΓΙΩΡΓΟ ΛΙΒΑΝΟ στου Άντρα.

Εικαστική επιμέλεια -Κοστούμι ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΒΟΛΙΔΗ
Στο τραγούδι της παράστασης ακούγεται η ΜΙΛΛΗ ΚΑΡΑΛΗ *
Φωτογραφίες ΑΡΗΣ ΤΟΥΡΛΑΚΗΣ – ΠΩΛΙΝΑ ΚΑΣΤΡΥΝΟΥ
Video ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΑΝΔΡΑΝΗΣ
Εκτέλεση κοστουμιού VANIA ALEXANTROVNA
Zωγραφική εκτέλεση σκηνικού ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΔΗΣ
Δημ. Σχέσεις Studio ΚΥΨΕΛΗΣ
Υπ. Θεάτρου ΖΩΗ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗ
Το βιβλίο πρόγραμμα κυκλοφορεί από τον ΑΙΓΟΚΕΡΩ.
Μελέτη κειμένων προγράμματος ΓΩΓΩ ΑΤΖΟΛΕΤΑΚΗ
Σύνθεση ΕΦΗ ΒΕΝΙΑΝΑΚΗ
Επιμέλεια προγράμματος ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΟΛΔΑΤΟΣ

* Σαν μουσικό μοτίβο επιλέξαμε το La llorona.
Τη μουσική διασκευή του ΝΙΚΟΥ ΛΑΒΡΑΝΟΥ σε στίχους του ΜΑΝΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ερμηνεύει η ΜΙΛΛΗ.

ΣΚΗΝΟΘΕΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Χρόνια με τη φίλη μου και παληά συνεργάτιδα Γωγώ Ατζολετάκη μελετάμε την προοπτική μιας νέας θεατρικής συνεργασίας. Το Γράμμα μιας άγνωστης, στη δοκιμασμένη εκδοχή της Βαλεντίνης Λουρμπά, μας ενθουσίασε και για δυο μήνες ριχτήκαμε με πάθος κι αφοσίωση στη μελέτη της παραστασιοποίησης. Από τις πλέον ανέφελες και χαρούμενες συνεργασίες, με ένα έργο που μιλά για τον έρωτα, την πίστη, το ιδανικό της απόλυτης αγάπης παρομοιώδη, σε μια εποχή σκληρή και απόμακρη. Ένα γράμμα από ένα αγνώστο γυναικείο χέρι και μια καθηλωτική ερμηνεία, χωρίς τερτίπια και περιττές φιοριτούρες, θα επιχειρήσει να επανεργοποιήσει το θυμωειδές συναίσθημα στον θεατή και να τον ξεκολλήσει από τα πλήκτρα του pc, από το οποίο σήμερα θα έφευγε αυτό το γράμμα για να του φέρει στη μνήμη την αλήθεια του απόλυτου συναισθηματικού βιώματος.
Ευχαριστούμε όσους εργάστηκαν για την ολοκλήρωση αυτού του γοητευτικού ταξιδιού.
Γιώργος Λιβανός.

ΧΩΡΟΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ
Studio Κυψέλης
Σπετσοπουλας 9, Αθήνα 113 61
Πληροφορίες – Κρατήσεις: 210 8819571

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ
Σάββατο 21.00 μ.μ. και Κυριακή 18.45 μ.μ. από 14 Δεκεμβρίου μέχρι τέλος Απριλίου εκτός Μεγάλου Σαββάτου 19 & Κυριακής του Πάσχα 20 Απριλίου

ΩΡΑ ΕΝΑΡΞΗΣ
Σάββατο 21.00 μ.μ. και Κυριακή 18.45 μ.μ.
80 λεπτά χωρίς διάλειμμα

ΤΙΜΕΣ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ
12€ κανονικό
10€ φοιτητικό, ανέργων, υπερηλίκων, ΑΜΕΑ
5€ Ατέλειες ΣΕΗ – ΕΕΣ

ΠΡΟΠΩΛΗΣΗ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ – ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΤΟ ΤΑΜΕΙΟ ΤΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ: 210 8819571