Αυτή τη φορά τον πολυτάλαντο Σταμάτη Πακάκη τον συναντώ εκεί που κάνει τις πρόβες του για τη νέα του παράσταση, το «550».

Ενθουσιώδης, με μάτια που βγάζουν σπίθες κι ένα δημιουργικό άγχος, είναι έτοιμος για να μιλήσουμε, αυτή τη φορά, για τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζει, ως δημιουργός και σκηνοθέτης, μια παράσταση.

Μεσημέρι, ζέστη, η σπιτική λεμονάδα παγωμένη και ο Σταμάτης με την ομάδα του τελειοποιούν τα ομαδικά μέρη της παράστασης.

∞

Σταμάτη, χαίρομαι πολύ που είσαι πάλι μαζί μας. Χαίρομαι διπλά που οι περιπέτειες σου στο λεωφορείο «550» θα ανέβουν στη σκηνή. Παρόλο που οι περισσότεροι γνωρίζουμε την ιστορία του «550», ας φρεσκάρουμε λίγο τη μνήμη μας σχετικά με το πώς ξεκίνησε όλη αυτή η ιστορία.

Όλα ξεκίνησαν μετά από διάφορες δημοσιεύσεις στα προσωπικά μου social media, με ιστορίες που παρατηρούσα στα μέσα μαζικής και κυρίως στο «550», το οποίο χρησιμοποιώ καθημερινά. Παρατήρησα πως ο κόσμος διασκέδαζε και συμμετείχε στέλνοντάς μου δικές του ιστορίες. Έτσι, για να μη μακρηγορώ, αποφάσισα να το κάνω θεατρικό έργο. Το «550» μου έδινε μία ελευθερία να τοποθετούμε για διάφορα κοινωνικά ζητήματα μέσα από ένα χιουμοριστικό πρίσμα.

Κι αποφασίζεις όλο αυτό να το κάνεις θεατρικό έργο. Είναι το δεύτερο δικό σου μετά το περσινό «Μάνα», σωστά;

Πράγματι Έλενα, είναι η δεύτερη προσωπική ολοκληρωμένη δουλειά μου, την οποία θα παρουσιάσω στο κοινό.

Και αποφάσισες πάλι να ασχοληθείς, εκτός από τη σκηνοθεσία και με την παραγωγή της παράστασης…

Ναι, έκανα και πέρσι την παραγωγή στο «Μάνα». Όταν λέω παραγωγή, εννοώ να οργανώσω τα πάντα πίσω από το έργο και να μοιράσω αρμοδιότητες στους συνεργάτες μου, καθώς και να πληρώσω αποκλειστικά εγώ για οτιδήποτε αφορά την παράσταση. Το να επενδύσει κάποιος τα χρήματά του σε δικό σου όνειρο είναι δύσκολο… Δύσκολο, διότι είμαι νέος δημιουργός. Και άντε και βρίσκεις κάποιον… θα πρέπει όμως να αποδεχτείς τις όποιες παρεμβάσεις του, από το ποιοι θα παίξουν μέχρι ποιος θα κάνει την επικοινωνία και από το πού θα παιχτεί το έργο μέχρι το τι θα φοράνε. Γνωρίζοντας καλά αυτό που έχω στο κεφάλι μου, θέλω η υλοποίησή του να είναι όσο πιο κοντά στην αρχική ιδέα μου. Αυτό αυτομάτως με κάνει να θέλω να επεμβαίνω σε πολλούς τομείς και να θέλω να γίνονται αυτά που θέλω εγώ… Έτσι θέλω να επιλέγω ή να συμφωνώ με τις επιλογές των συνεργατών που έχω επιλέξει, από το ποιοι θα παίξουν μέχρι το τι θα φοράνε. Και κάτι ρεαλιστικό αν δεν επενδύσεις εσύ λεφτά στο δικό σου όνειρο ποιος θα το κάνει;

Κι έτσι αρχίζεις τις ακροάσεις… Είναι από τα πιο σημαντικά στάδια, σωστά;

Αρχικά, θεωρώ σημαντική την ύπαρξη ακρόασης για πολλούς λόγους. Είναι γιατί γνωρίζεις εξαιρετικούς ηθοποιούς, που δεν τους ήξερες και γιατί βλέπεις το κείμενό σου να παίρνει ζωή, μέσα από πολλά διαφορετικά στόματα και σώματα. Στην ακρόαση ζητώ μικρά αποσπάσματα από το ίδιο το έργο και ανάλογα με τον ρόλο για τον οποίο έχει έρθει στην οντισιόν ο εκάστοτε ηθοποιός. Αφού μου παρουσιάσουν το απόσπασμα που έχουν επιλέξει, ζητώ κάποια συνθήκη με τη χρήση των ίδιων αποσπασμάτων. Προσωπικά, δε με αφορά τι έχει έτοιμο μελετημένο ο υποψήφιος ηθοποιός, είτε από τη σχολή του είτε από κάποια άλλη παράσταση.

Τι ακριβώς εννοείς λέγοντας «συνθήκη με τη χρήση των ίδιων αποσπασμάτων»;

Ίδια αποσπάσματα εννοώ το υλικό που έχει σταλεί πριν την ακρόαση, το οποίο πρέπει να παρουσιάσουν οι ηθοποιοί. Στέλνω κάποια αποσπάσματα από το έργο και εκείνοι είναι ελεύθεροι να μου παρουσιάσουν όποιο επιθυμούν. Στη συνέχεια, δίνω κάποιες σκηνοθετικές οδηγίες, όπου εκεί βλέπω εάν μπορώ να επικοινωνήσω με τον ηθοποιό και αν είναι γρήγορος ως προς την ανταπόκριση της νέας οδηγίας. Συνθήκη είναι η περιγραφή του πλαισίου στο οποίο θέλω να μου παρουσιάσει το κείμενο. Για παράδειγμα, στη συγκεκριμένη ακρόαση για το «550» ζητούσα να παρουσιάσουν τα κείμενα οι ηθοποιοί όντας μέσα σε ένα λεωφορείο, κρατώντας χειρολαβή, αντιδρώντας σε φρενάρισμα κ.τ.λ.

Εξαιρετική ιδέα, ομολογώ! Και μόνο από τη διαδικασία της ακρόασης επιλέγεις τους ηθοποιούς σου; Ή επιλέγεις και ηθοποιούς από παλαιότερη συνεργασία σου ή που τον έχεις δει σε κάποια άλλη παράσταση;

Και στο «ΜΑΝΑ», αλλά και φέτος στο «550», η πλειοψηφία των ηθοποιών επιλέχθηκε από την ακρόαση. Θεωρώ πως η ακρόαση είναι ένα υγειές μέσο. Ως νέος σκηνοθέτης και παραγωγός αισθάνθηκα μεγάλη χαρά που με εμπιστεύτηκαν τόσοι ηθοποιοί και έστειλαν το βιογραφικό τους. Η πρώτη επιλογή φυσικά γίνεται μέσα από τα βιογραφικά. Ωστόσο είχα κάποιους ανθρώπους ήδη στο μυαλό μου για συγκεκριμένους ρόλους. Στο «550» δύο από τους ηθοποιούς επιλέχθηκαν πριν την ακρόαση.

Και η περσόνα ή το physique παίζουν κάποιο ρόλο στην επιλογή σου;

Δε θα πω ψέματα. Παίζουν σημαντικό ρόλο στην πρώτη επιλογή μέσω βιογραφικών. Βλέπεις τις φωτογραφίες, τις σπουδές και την εργασιακή εμπειρία. Το λεγόμενο physique, όμως, είναι μεγάλος περιορισμός. Όταν παλαιότερα πήγαινα σε ακροάσεις και έφτανα σε τελικό πλαίσιο επιλογής και μου έλεγαν πως δεν ταιριάζω λόγω physique, εκνευριζόμουν, εστίαζα στο ότι τα είχα πάει καλά και πως έχω δεξιότητες κ.τ.λ.… Τώρα που είμαι στην απέναντι όχθη βλέπω πώς λειτουργεί το πράγμα.

Ωραία! Κι επιλέγεις αυτούς που θεωρείς καλύτερους. Τι ακολουθεί;

Μετά την ακρόαση είναι σπαζοκεφαλιά να ταιριάξεις τα άτομα μεταξύ τους. Για το «550» είχα λάβει περίπου 600 βιογραφικά. Σε μία πρώτη επιλογή κράτησα τα 100. Από αυτά ήρθαν στην ακρόαση 80. Στο τέλος κράτησα 12 ηθοποιούς και, προσπαθώντας να τους ταιριάξω μεταξύ τους, επέλεξα τους 5. Στον 8μελή θίασο του «550» έχουμε 2 ηθοποιούς που είχα επιλέξει χωρίς ακρόαση, 5 ηθοποιούς από την ακρόαση και εμένα. Επέλεξα αρχικά αυτούς που μου ταίριαζαν για τον εκάστοτε ρόλο και στη συνέχεια αυτούς που πίστευα πως είχα καλή επικοινωνία και ύστερα από τις αλχημείες του ταιριάσματος βγήκε η τελική επιλογή.

Είναι οι επιλογές σου τελικά σωστές; Ανταποκρίνονται τα πρόσωπα στους ρόλους που θέλεις να αποδώσουν;

Και στο «ΜΑΝΑ», αλλά και στο «550», υπάρχουν άτομα που με έκαναν να δω τους ρόλους που είχα γράψει με άλλο μάτι. Στο «550» είχα και το περιθώριο να επηρεαστώ και από τους ίδιους τους ηθοποιούς, διότι το κείμενο κλείδωσε μετά την ολοκλήρωση της επιλογής του καστ.

Και αφού ολοκληρωθεί η επιλογή… ξεκινούν οι πρόβες. Το σήμερα, το τώρα, αυτό που είδα. Μοιάζει να το διασκεδάζετε, Σταμάτη…

Ναι, Έλενα. Είμαστε μία υπέροχη ομάδα και περνάμε και όμορφα στις πρόβες μας. Πρόβες με σοβαρότητα, συνέπεια, αλλά και πολύ καλή διάθεση. Οι πρόβες μας είναι τρίωρες, πέντε μέρες τη βδομάδα και διαρκούν σκάρτο ενάμισι μήνα. Πριν από την πρόβα, δουλεύω μαζί με τους συνεργάτες μου, χωρίς τους ηθοποιούς, ώστε να τους έχουμε έτοιμο υλικό για κάθε πρόβα. Αρχίζουμε ακριβώς στην ώρα μας και οι ηθοποιοί μελετάνε και έρχονται προετοιμασμένοι στην πρόβα τους. Φυσικά είμαστε όλοι οι συνεργάτες εκεί διαθέσιμοι για όποια έξτρα ατομική πρόβα, εφόσον χρειαστεί. Πιστεύω ότι δεν μπορούμε να είμαστε παραγωγικοί πάνω από τρεις ώρες. Έτσι μέσα σε τρεις ώρες κάνουμε ένα πέρασμα όλη την παράσταση, ένα 20λεπτο διάλειμμα και μετά τις διορθώσεις.

Σταμάτη, πες μας για τον «άσκοπο» πολλές φορές χρόνο των ηθοποιών στις πρόβες…

Ως ηθοποιός έχω υπάρξει σε 5ωρες μέχρι και 8ωρες πρόβες, στις οποίες μπορεί απλώς να κάθεσαι, παρακολουθώντας τον σκηνοθέτη να προσπαθεί εκείνη την ώρα να βρει τι θέλει και πώς το θέλει. Ο χρόνος να τρέχει, χωρίς να γίνεται ουσιαστική δουλειά, κι εσύ να είσαι υποχρεωτικά εκεί, χωρίς κάτι δημιουργικό. Έτσι, στις παραστάσεις μου, που έχω τη δυνατότητα, προσπαθώ να οργανώσω τις πρόβες όσο καλύτερα μπορώ και δίνω ένα μακροχρόνιο πρόγραμμα στους ηθοποιούς, ώστε ο κάθε ένας τους να μπορεί να κάνει και παράλληλα πράγματα, μιας και κανένα «550» δεν μπορεί να εξασφαλίσει οικονομικά τους ηθοποιούς. Έχω βλέπεις ιδίαν πείρα, αφού ως ηθοποιός-τραγουδιστής, τρέχω όλη μέρα, με διάφορα πράγματα ώστε να μπορώ να ζω αξιοπρεπώς. Έτσι, σέβομαι απόλυτα τον χρόνο των ηθοποιών και, με βάση αυτό, οδηγήθηκα στο χρονοδιάγραμμα των προβών μας.

Και πώς ξεπερνάς τις ώρες εκείνες όπου ο ηθοποιός κάθεται και παρακολουθεί απλά συντελεστές της παράστασης να διευθετούν θέματά της;

Προσπαθώ αυτές οι ώρες να μην υπάρχουν. Γι’ αυτό γίνονται και ατομικές πρόβες, ώστε να δούμε μαζί με τον ηθοποιό τον ρόλο του, αλλά και την ύπαρξη του ρόλου του μέσα σε όλο το έργο. Αυτό με βοηθάει να αναπτύξω μία προσωπική επαφή και να προσπαθήσω να πλησιάσω τον καθένα όσο μπορώ, ώστε τελικά όλοι μαζί να δουλέψουμε όμορφα. Ξέρω τι θέλω, όμως είμαι ανοικτός και σε προτάσεις. Οι ατομικές πρόβες εξαρτώνται από τη δυσκολία του ρόλου και τις δεξιότητες του ηθοποιού.

Και η ομάδα πότε δένει; Αφού πρώτα δουλευτεί ο κάθε ρόλος μόνος του;

Σε ένα επόμενο βήμα έχουμε μια ομαδική συνάντηση, όπου γνωριζόμαστε μεταξύ μας. Γίνεται μία πρώτη ανάγνωση και κουβέντα περί ανέμων. Εκεί παρατηρώ και πώς αντιδρούν με τους συναδέλφους τους. Στη συνέχεια, γίνονται οι γκρουπαριστές πρόβες, όσο το επιτρέπει το έργο και τέλος οι ομαδικές.

Μέχρι η συνολική εικόνα να σε ικανοποιήσει; Και πώς μπορείς να καλοκουρδίσεις την ομάδα;

Κοίτα… Στη συγκεκριμένη παράσταση οι ήρωες βρίσκονται όλη την ώρα της παράστασης επί σκηνής. Αυτό απαιτεί σωματική και ενεργειακή παρουσία non stop για 80 λεπτά. Δίνω τιτανοτεράστια σημασία σε θέματα ρυθμού και απεύθυνσης, καθώς και στο να δημιουργώ ένα καλοκουρδισμένο σύνολο. Εδώ είναι και το δύσκολο μέρος, όπου πρέπει όλο το καστ να μπορεί να αναπνέει μαζί, χωρίς να εμφανίζεται η όποια μονάδα. Αν υπάρχει μονάδα που υστερεί ή υπερτερεί σε χορικά μέρη, τότε δημιουργείται κενό.

Η κίνηση της ομάδας, ως μονάδα, απαιτεί συντονισμένη δουλειά…

Ναι, έτσι είναι. Γι αυτό υπάρχουν και οι εξειδικευμένοι συνεργάτες. Προσωπικά πιέζω, τόσο όσο, τους ηθοποιούς. Βλέπεις, ο καθένας έχει την ταχύτητά του. Είμαστε λίγο πριν την τελική ευθεία και είναι σημαντικό να είμαστε όλοι έτοιμοι.

Κι εάν η παράσταση δεν είναι «στρωμένη» μέχρι την πρεμιέρα; Συχνά, το ακούμε αυτό… ότι είναι ακόμη αρχή και σιγά-σιγά θα «στρώσει»…

Για αυτόν ακριβώς τον λόγο, βασικό για μένα είναι να γίνεται πέρασμα με όποια κενά μπορούν να υπάρχουν αρκετό καιρό πριν την πρεμιέρα. Έχω βαρεθεί να ακούω και να βλέπω μη έτοιμες παραστάσεις με τη δικαιολογία πως θα στρώσει… Ωραία ας έστρωνε και μετά να την ανεβάζατε. Είμαι περίεργος θεατής…

Τι θέλεις να θυμόμαστε από αυτή μας την κουβέντα;

Ότι η οργάνωση, η συνέπεια, η μελέτη και η εξοικονόμηση χρόνου, είναι για μένα αρετές και προσπαθώ να είμαι συνεπής στα λόγια μου.

Σταμάτη σε ευχαριστώ πολύ. Το χρονικό των προβών μίας παράστασης, έτσι όπως το ορίζεις, είχε πολύ ενδιαφέρον. Καλή επιτυχία στο «550» και σε ότι άλλο κάνεις τη φετινή χρονιά.

Εγώ ευχαριστώ Έλενα. Τόσο εσένα όσο και το Sin Radio, που από την πρώτη μου προσωπική δουλειά με στηρίζετε. Σας περιμένω στην παράσταση, ώστε να δείτε και ολοκληρωμένο το έργο.